İntihal Oranı Düşürme

Bilimsel değer taşımasına bakılmaksızın eğer bir yazı kaleme alınıyor ve bu yayınlanıyor ise, başka bir yazar ya da araştırmacıdan yapılan alıntıların kaynak göstermek sureti ile belirtilmesi gerekmektedir. Bu yazın dünyasının etik kuralları ile birlikte, yasal mevzuatlarla da koruma altına alınmıştır. Aksi durumda yapılan intihalden başka bir şey olmaz. Peki nedir bu intihal? Yök intihal oranı belirlemiş midir? İntihal oranı kaç olmalı? Tez intihal oranı düşürme nasıl yapılır? Hangi tez intihal kontrol programı kullanılır?

İntihal ve Bilimsel Etik Kuralları

Literatürde, bir başkasına ait olan bir eseri kaynak göstermeksizin kullanmak intihal olarak tanımlanmaktadır. Bu şekilde yapılan işlerde ilgili kısım yazarın kendisine aitmiş gibi yanlış bir yargı ortaya çıkar. Bu durumdan dolayı bilimsel etik kuralları çerçevesinde alıntı yapılan her türlü yazıya kaynak göstermek ve intihalden sakınmak gerekmektedir. İntihalli olduğu belirlenen çalışma sahiplerinin çeşitli yaptırımlar ile karşılaşması, hatta ünvanlarını kaybetme tehlikesiyle yüzleşmesi olayın sadece etik değil, yasal boyutu olduğunu da göstermektedir.

Yukarıda belirttiğimiz çerçeve tüm tezler için de geçerlidir. Tezin yazarı bir başkasından alıntı yaparken mutlaka ona atıfta bulunmak zorundadır. Tabi sayfalar dolusu yazı kaleme alırken her şeyin harfiyen kurallara uyması beklenemez. Elbette yazarın unutacağı, gözünden kaçıracağı alıntılar olacaktır. Buna dayanarak tezler için belirli bir özgünlük sınırı koyulmuştur. Bu sınır belirli programlar çerçevesinde kontrol edilir. Ancak burada tezin tümü intihal taramasına sokulduğundan kaynak gösterilse bile belirtilen oranın altında kalması istenir. Yani aslında intihal denilen olgu birçok kurum tarafından yanlış yorumlanmakta, çalışmalarda alıntıya ilişkin kaynaklar olmasına rağmen bunlar da benzerlik oranına dahil edilmektedir. Hal böyle olunca da tez yazımı kabusa dönüşmektedir.

Bir Makine Varmış, Tezleri Oraya Sokuyorlarmış; Eğer Kopyalama Varsa Hepsini Gösteriyormuş

İntihal taramalarında oluşan bu karmaşasının yanında öğrencilerin arasında da bu durum bir efsaneye dönüşmüştür. Özellikle seminer dersi hocaları tarafından öğrencilere “Sakın başkasının yazdıklarını kopyalamayım; makinaya koyup hepsini görüyoruz” şeklinde tehditler ile yaklaşırlar. Aslında burada makine olarak efsaneleştirilen şey Turnitin web sitesinden başka bir şey değildir.

Tez Alıntı Oranı Hesaplama

Web tabanlı olarak hizmet veren bu program, taranmak istenen dosya ile interneti ve kendi arşivini karşılaştırarak belirli bir benzerlik yüzdesi verir. Programın sadece kendi arşivine ve internete bağlı kalmasından dolayı bir kitaptan alıntı yapıldığında yakalanmaması oldukça muhtemeldir. Burada da söz konusu akademisyenlerin program hakkındaki efsaneleri saçma bir durum alır. Ancak, önemli olan husus ilgili programda, enstitü tarafından belirlenen alıntı oranının altında kalmaktır. Peki kabul edilebilmesi için tez intihal oranı kaç olmalı? Genel de bu oran %20 olmakla birlikte, bazı okullar %10 gibi saçma oranları da talep edebilmektedir. Zaten bu kadar çok yazının yer aldığı bir dünya da kendi cümlelerimizin bile başkaları ile benzerlik göstermesi kaçınılmazken %90 gibi bir orijinallik talebi aşıdır. Maalesef bu karar eleştirilse de öğrencinin uymaktan başka şansı yoktur.

İntihal Oranı Nasıl Düşürülür

Her öğrenciden beklenen teslim ettiği tez için Turnitin Orijinallik Raporu’unda enstitü tarafından belirlenen üst sınırdan daha düşük bir yüzdenin yakalanması olduğundan, doğrudan yapılacak alıntılardan sakınmak gerekmektedir. Bunun yerine paraphrase yapılabilir. Yani danışmanlar tarafından sıklıkla kullanılan “değiştirerek yaz” ifadesi hayata geçirilmelidir. Alıntı yapılan yerde herhangi bir anlam değişikliğine sebebiyet vermeden eşanlamlı kelimeler, devrik cümleler ile aktarım tercih edilebilir. Bununla birlikte, okunulan pasajın özetinin teze aktarılması da intihal oranının yükselmesini engelleyecektir. Eğer doğrudan alıntı yapılacaksa da bunun tırnak içerisinde verilmesi tavsiye edilebilir.

Peki Biz İntihal Oranı Düşürme Konusunda Nasıl Bir Çözüm Sunuyoruz?

Yukarıda ifade ettiğimiz teknikleri değerlendirecek olursanız aslında yapılan işlemin iyi bir dil becerisi gerektirdiğini fark edebilirsiniz. Bir cümlenin anlam kaymasına uğramadan farklılaştırılması ya da özetlenmesi, çok kitap okuyan kişiler ya da Türk Dili akademisyenlerinden başkasının daha iyi yapabileceği bir konu değildir. Bu noktadan hareketle, intihal oranı düşürme çalışmalarında kadromuzda Türkçe uzmanlarına yer vermekteyiz. Bu profesyoneller, hazırlanan metni tekrar tekrar Turnitin’den kontrol etmek suretiyle en düşük oranı yakalamaya çalışır. Zaten pek çok çalışmayı da %5 ve altı benzerlik ile teslim etmekteyiz. Bunu yanı sıra, birlikte çalıştığımız öğrencilere bir Turnitin hesabı açıp kendilerinin de kontrol edebilmesine imkan tanımaktayız.

Alıntı Oranı Düşürme Konusunda Destek Almak Yasal ya da Etik Açıdan Problem Doğurur mu?

İntihal oranı düşürme çalışması tümüyle bir editörlük hizmetidir. Herhangi bir tez hazırlama ya da içerik oluşturma söz konusu değildir. Burada yapılan tek şey çalışmayı dilbilgisi becerisi yüksek kişilerin denetiminden geçirmektir. Bir kitabın baskısında nasıl editörler yer alıyorsa, bir tezde de yer alması beklenen bir durumdur. Bundan dolayı öğrenciler intihal oranı düşürme konusunda ücretli destek alırken herhangi bir yasal ya da etik kaygı taşımamalıdır.